Το Μοναστήρι
Home » Το Μοναστήρι

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Στο χωριό Μεγαλόχαρη και στο συνοικισμό Αμπέλια βρίσκεται ο ναός της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Είναι το μόνο κτίσμα που απέμεινε από το μοναστήρι που υπήρχε μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Κτίστηκε το 13ο αιώνα και αναστηλώθηκε στά μέσα περίπου του 17ο αιώνα. Στη εποχή της τουρκοκρατίας είχε μεγάλη περιουσία, όπως αμπέλια ( πήρε και ο συνοικισμός το όνομά του ) κτηνοτροφία και μελισσοκομία.

Από αυτό θα ξεκινήσουν οι επαναστάσεις των Ραδοβυζινών το 1854, το 1866 και το 1878 που είχαν σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Άρτας και της Θεσσαλίας.

Ο ΝΑΟΣ


Ο ναός είναι μονόκλιτος με εγκάρσιο σκαφοειδή θόλο, ο οποίος ενώ εξωτερικά είναι ορθογώνιος στο εσωτερικό οι γωνίες του στρογγυλεύουν. Στη βόρεια και στη νότια πλευρά φέρει τρίπλευρους χορούς. Η είσοδος στο ναό γίνονταν από τη βόρεια πλευρά μέχρι πρόσφατα όμως τώρα γίνεται από τη δυτική πλευρά. Η πόρτα της βόρειας πλευράς είναι μικρή. Το ύψος της φτάνει το 1,50 μ. και το πλάτος της τα 65 περίπου εκατοστά.

Πάνω από αυτήν υπάρχει υπέρθυρο με την Βρεφοκρατούσα Παναγία. Σήμερα σώζεται σε άσχημη κατάσταση.

Από την πόρτα κατεβαίνουμε τρία σκαλιά και μπαίνουμε στον κυρίως ναό. Δεν υπάρχει Νάρθηκας. Ο κυρίως ναός και το Ιερό κοσμούνται ολόκληρα με τοιχογραφίες. Δυστυχώς ο καπνός από τα κεριά τις είχε κάνει δυσδιάκριτες. Χειρότερη καταστροφή είχαν  πάθει οι χαμηλότερες τοιχογραφίες από το ασβέστωμα. Μετά από επίμονα αιτήματα των κατοίκων του χωριού μας πήρε η αρχαιολογία την απόφαση για την επισκευή, τον  καθαρισμό και την συντήρηση του ιερού ναού.

Ο κυρίως ναός φωτίζεται από τρία μικρά τοξωτά παραθύρια που υπάρχουν στο θόλο.
 Στην κάμαρα του θόλου παριστάνεται ο Παντοκράτορας. Χαμηλότερα σε ομόκεντρη ζώνη παριστάνονται επτά Αρχάγγελοι ανάμεσα στην Παναγία και τον Πρόδρομο. Αριστερά και δεξιά από το παράθυρο του θόλου στη νότια πλευρά του ναού παριστάνονται οι προφήτες,


πιο κάτω η Μεταμόρφωση και στην τελευταία ζώνη τρεις ολόσωμοι Άγιοι ( Νέστορας, Προκόπιος, δε διαβάζεται το όνομα του τρίτου Αγίου).


Στη βόρεια πλευρά του ναού και αριστερά και δεξιά από το παράθυρο του θόλου παριστάνονται οι προφήτες, πιο κάτω ο Επιτάφιος θρήνος

και στην τελευταία ζώνη οι ολόσωμοι Άγιοι Παντελεήμων, Δημήτριος και Γεώργιος.

Ανάμεσα στη μορφή του Αγίου Γεωργίου και στο τέμπλο υπήρχε παλιά κρεμασμένη στον τοίχο η εικόνα της Βρεφοκρατούσας Παναγίας. Ήταν ολόκληρη από ασήμι και όπως λένε οι χωριανοί ζύγιζε 4 ή 7 οκάδες. Κανένας δεν ξέρει πού βρίσκεται η εικόνα σήμερα.

Στην ημικυκλική οροφή του κυρίως ναού παριστάνεται ο Χριστός καθισμένος σε κυκλική δόξα. Γύρω Του σε κυκλική ζώνη παριστάνονται τα εννιά τάγματα των αγγέλων.

Το τέμπλο έχει φυτική διακόσμηση. Όπως λένε οι χωριανοί μεταφέρθηκε το 1665 από τη Λάρισα και τοποθετήθηκε στο ναό

Στην κορυφή του τέμπλου παριστάνεται η Σταύρωση. Ο Σταυρός του Χριστού πατάει πάνω σε ένα κοκκινωπό άλογο , που έχει φτερά και μαύρα κέρατα. Πιο κάτω παριστάνονται δυο δράκοντες και ανάμεσά τους ένα κοκκινωπό ανθρώπινο κρανίο.

Στη θέση της Μεγάλης Δέησης υπάρχουν δεκαεπτά μικρές εικόνες. Στη μέση η εικόνα του Χριστού. Δεξιά του Χριστού η Παναγία και αριστερά Του ο Πρόδρομος. Ένας άγγελος και έξι Άγιοι παριστάνονται δίπλα από την Παναγία και ένας άγγελος και έξι Άγιοι δίπλα από τον Πρόδρομο. Μια δεύτερη σειρά δεκαεπτά εικόνων βρίσκεται ακριβώς από κάτω

Οι μεγάλες εικόνες αριστερά και δεξιά από την Ωραία Πύλη είναι αγορασμένες από τους χωριανούς. Οι παλιές εικόνες φυλάγονται αλλού για ασφάλεια, επειδή έγιναν κλοπές στο μοναστήρι.

Το Ιερό φωτίζεται από μικρό τοξωτό παράθυρο της αψίδας. Σε αυτό παριστάνονται η Πλατυτέρα, και κάτω ο Άγιος Αθανάσιος και οι τρεις Ιεράρχες. Στη ημικυκλική οροφή του ιερού παριστάνεται η Ανάληψη

Πάνω από την Αγία Τράπεζα υπήρχε παλαιότερα μια μικρή ασημένια λειψανοθήκη. Μέσα είχε ένα εγκόλπιο και πέντε οστά του Αγίου Τρύφωνα.

Σήμερα φυλάγεται αλλού, αλλά τα οστά είναι μόνο δύο. Τα άλλα τρία κλάπηκαν. Το τρίτο τμήμα του ναού είναι ο γυναικωνίτης. Προστέθηκε το 1926. Μέχρι πρότινος δεν είχε τοιχογραφίες.

Με ενέργειες του μακαριστού ιερέως Χρυσόστομου Μπαφατάκη και με την οικονομική βοήθεια των πιστών , αγιογραφήθηκε και αυτό το τμήμα.

Δυτικά και βόρεια του ναού υπήρχαν μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα τα 24 κελιά των μοναχών. Αυτά τα γκρέμισαν οι χωριανοί και με τις πέτρες τους έκτισαν τον γυναικωνίτη και διώροφο Δημοτικό Σχολείο στη αυλή του Μοναστηριού. Το σχολείο λειτούργησε από το 1926 έως το 1958. Σε αυτό φοιτούσαν μαθητές από την Μεγαλόχαρη, το Μεσόπυργο, τα Μηλιανά, το Αστροχώρι. Το 1962 οι χωριανοί το γκρέμισαν γιατί έγιναν άλλα σχολεία.

Το 1962 έκλεισε και ο ναός για να επισκευαστεί και το 1965 δόθηκε η άδεια να ξαναλειτουργήσει. Έκλεισε για δεύτερη φορά το 1967. Το 1977 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού σαν διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Tο 1983 οι χωριανοί ζήτησαν να ξαναλειτουργήσει ο ναός όπως και έγινε.

Από το 1983 και για σαράντα χρόνια περίπου, εφημέριος του ναού ήταν μέχρι την αποδήμηση του, ο μακαριστός ιερέας Χρυσόστομος Μπαφατάκης

Σήμερα στην ενορία της Γεννήσεως  της Θεοτόκου (Μοναστήρι) διορισμένος είναι, ο ιερομόναχος Σεραφείμ Ρούσσας.

Scroll to Top