Όταν μιλάμε για την “παράδοση” του χωριού, μιλάμε για κάτι πολύ μεγαλύτερο από φουστανέλες και χορούς. Μιλάμε για το πώς δομούνταν οι ρόλοι, οι σχέσεις και τα “πρέπει” σε μια μικρή κοινωνία. Μιλάμε για το τι μας διαμόρφωσε, αλλά και τι πρέπει πια να αφήσουμε πίσω.
Στα χωριά μας, «παράδοση» ήταν (και ενίοτε είναι ακόμα) ένας ολόκληρος τρόπος ζωής.
Για παράδειγμα...
Παράδοση ήταν το αγόρι να είναι «παιδί» και το κορίτσι «κοπέλα» ή «τσούπρα».
Αυτό, γιατί προφανώς το ένα γεννιόταν άνθρωπος και το άλλο υποψήφια προίκα.
Παράδοση ήταν το προξενιό και η προίκα. Ρομαντισμός άλλης εποχής, "σ’ αγαπώ γιατί συμφέρει".
Παράδοση ήταν ο άντρας να λύνει τα προβλήματα του κόσμου στο καφενείο και η γυναίκα να λύνει τα προβλήματα του σπιτιού, της κουζίνας και γενικά της οικογένειας, …για την ισορροπία και καλά!
Παράδοση ήταν στο τραπέζι να κάθονται και να τρώνε πρώτα οι άντρες. Οι γυναίκες στο τέλος, μόνες, όταν και αν έμενε κάτι.
Παράδοση ήταν να αποφασίζουν οι μεγαλύτεροι και να υπακούουν οι μικρότεροι, γιατί «έτσι τα βρήκαμε».
Αυτά και άλλα πολλά «ήθη και παραδόσεις» μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά.
Ευτυχώς, οι καιροί αλλάζουν και η παράδοση σήμερα δεν είναι πια δικαιολογία για ανισότητες και αυταρχισμό.
Πολλά από αυτά τα «ήθη», που στην ουσία ήταν κοινωνικές αδικίες ντυμένες με τον μανδύα της "παράδοσης", έχουν πλέον εκλείψει ή τουλάχιστον, περιοριστεί σημαντικά, εκτός ίσως από κάποιους λίγους παλιούς, πεισματάρηδες και στενόμυαλους τους επονομαζόμενους και «τσουγκαροκέφαλους», που επιμένουν να ζουν στον 19ο αιώνα και που πιστεύουν ότι «ο κόσμος χάλασε» επειδή πλέον οι γυναίκες μιλάνε και οι άντρες αλλάζουν πάνες στα παιδιά τους.
Η αληθινή παράδοση αξίζει να διασωθεί, αλλά μόνο εκείνη που τιμά τον άνθρωπο, όχι εκείνη που τον καταπιέζει.
Ο σεβασμός στην αληθινή παράδοση δεν σημαίνει επανάληψη παθογενειών, σημαίνει να κρατάμε τα ζωντανά στοιχεία του πολιτισμού μας και να προχωράμε μπροστά με κριτική σκέψη και αξιοπρέπεια.